ทำฟันเด็กพิเศษ คืออะไร?
ทำฟันเด็กพิเศษ คือ การให้การรักษาทางทันตกรรมเฉพาะทางสำหรับเด็กพิเศษ ซึ่งจะมีขั้นตอนที่แตกต่างจากการให้การรักษาทางทันตกรรมเด็กทั่วๆไป ทั้งนี้เนื่องจากเด็กพิเศษ คือ เด็กที่มีความต้องการพิเศษในด้านต่างๆ เช่นต้องการความช่วยเหลือในการเรียนรู้ (เช่น เด็กที่มีภาวะปัญญาอ่อน) หรือต้องการความช่วยเหลือในการเข้าสังคม (เช่น เด็กที่มีภาวะออทิสติก) ซึ่งเด็กเหล่านี้จะต้องการความพิเศษในการดูแลเรื่องการทำฟันก็เช่นเดียวกัน เนื่องจากหมอฟันทั่วๆไปอาจไม่มีวิธีบริหารจัดการให้เด็กพิเศษเหล่านี้ยอมรับการทำฟันได้ แม้กระทั่งหมอฟันเด็กเองก็อาจจะไม่สามารถใช้วิธีปกติในการทำฟันเด็กกลุ่มนี้ได้
หมอฟันเด็กกับเทคนิคการทำฟันเด็กพิเศษ
สำหรับการทำฟันเด็กพิเศษ หมอฟันเด็กเฉพาะทางจะมีวิธีปรับพฤติกรรมเด็กพิเศษให้ยอมรับในการทำฟันอยู่หลายวิธี โดยขึ้นอยู่กับระดับการเรียนรู้ของเด็กว่ามีความเข้าใจในการสื่อสารของหมอฟันเด็กได้มากน้อยเพียงใด โดยสามารถแบ่งได้ คือ
1. การทำฟันเด็กพิเศษที่มีความเข้าใจในการสื่อสารอยู่ในระดับสูง
เด็กพิเศษที่มีความเข้าใจในการสื่อสารอยู่ในระดับสูง เช่น กรณีเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางการเรียนรู้ (LD) หรือเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางการได้ยิน (หูหนวก) หรือบกพร่องทางการมองเห็น (ตาบอด) หมอฟันเด็กจะต้องใช้จิตวิทยาการสื่อสารกับเด็กพิเศษเหล่านี้ เพราะส่วนใหญ่เด็กกลุ่มนี้จะมีความกังวลในการทำฟันมากกว่าเด็กทั่วๆไป รวมถึงหมอฟันเด็กเองก็จะต้องมีความเข้าใจในธรรมชาติของเด็กกลุ่มนี้อย่างถ่องแท้ เช่น จะต้องปิดเครื่องช่วยฟังเวลาที่จะกรอฟันเด็ก หรือให้เด็กที่มองไม่เห็นได้จับหรือสัมผัสกับทุกๆอย่างก่อนที่จะใส่เข้าไปในปากของเขา เป็นต้น
2. การทำฟันเด็กพิเศษที่มีความเข้าใจในการสื่อสารได้บ้าง
เด็กพิเศษที่มีความเข้าใจในการสื่อสารได้บ้าง เช่น กรณีเด็กที่มีภาวะปัญญาอ่อนน้อยๆ (ไอคิวประมาณ 50 ถึง 70) หรือเด็กที่เป็นออทิสติกที่สามารถสื่อสารได้พอประมาณ หมอฟันเด็กจะต้องใช้เทคนิคพิเศษในการอธิบายให้เด็กๆกลุ่มนี้ยอมรับในการทำฟัน เช่น การอธิบายซ้ำๆโดยใช้ภาษาง่ายๆที่เหมาะกับระดับความเข้าใจของเด็ก รวมถึงหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นที่จะทำให้เด็กตกใจหรือจะไม่ให้ความร่วมมือ เช่น ปิดหูเมื่อมีเสียงดัง หลีกเลี่ยงการปรับไฟส่องปากในทิศทางที่จะโดนตาเด็ก เป็นต้น ซึ่งเด็กกลุ่มนี้โดยมากจะสามารถทำฟันได้โดยวิธีปกติค่ะ
3. การทำฟันเด็กพิเศษที่ไม่สามารถสื่อสารได้เลย
เด็กพิเศษที่ไม่สามารถสื่อสารได้เลย เช่น กรณีที่เด็กมีภาวะปัญญาอ่อนอย่างรุนแรง ( IQ ประมาณ 20 ถึง 30) หรือเด็กที่เป็นออทิสติกในระดับที่ไม่สามารถสื่อสารได้ เด็กกลุ่มนี้สามารถทำฟันได้ภายใต้การใช้เครื่องมือช่วยจับยึด เพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการที่เด็กดิ้นหรืออาจต้องทำฟันภายใต้การดมยาสลบ
หมอฟันเด็กกับการป้องกันปัญหาช่องปากในเด็กพิเศษ
“การป้องกันง่ายกว่าการรักษา” ประโยคนี้เป็นความจริงมากๆในกลุ่มเด็กพิเศษ เนื่องจากเด็กพิเศษนับเป็นกลุ่มที่ทำฟันได้ยาก(มาก) การให้ทันตกรรมป้องกันอย่างเข้มข้นจะช่วยลดการเกิดปัญหาฟันผุและเหงือกอักเสบได้เป็นอย่างดี ซึ่งมีแนวทางการปฏิบัติดังนี้
1. หมั่นให้ผู้ดูแลแปรงฟันให้เด็กพิเศษ
โดยใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์ความเข้มข้น 1,000 ppm ทุกวัน วันละ 2-3 ครั้ง รวมถึงทำความสะอาดช่องปากภายหลังรับประทานอาหาร
2. แนะนำให้เคลือบฟลูออไรด์ทุก 3-6 เดือน
การเคลือบฟลูออไรด์ในเด็กพิเศษจะช่วยลดโอกาสการเกิดฟันผุในเด็กพิเศษ และสามารถพิจารณาทำการเคลือบหลุมร่องฟันในฟันกรามทุกซี่ เนื่องจากเด็กพิเศษอาจจะไม่สามารถดูแลความสะอาดในช่องปากได้อย่างทั่วถึง โดยเฉพาะฟันกรามซี่ในๆที่มีโอกาสที่เศษอาหารจะติดตามร่องฟัน
3. อาจมีการใช้น้ำยาบ้วนปากเช็ดบริเวณขอบเหงือกและฟัน
การใช้น้ำยาบ้วนปากเช็ดบริเวณขอบเหงือกและฟัน จะช่วยลดโอกาสในการเกิดเหงือกอักเสบ
4. หลีกเลี่ยงขนมหวานหรืออาหารที่ทำให้เกิดฟันผุ
ทั้งนี้เนื่องจากขนมหวานหรืออาหารที่มีน้ำตาลสูง จะเป็นแหล่งอาหารชั้นดีให้กับแบคทีเรียในช่องปาก ซึ่งแบคทีเรียเหล่านี้จะย่อยน้ำตาลเป็นอาหารและปล่อยกรดออกมาทำลายเคลือบฟันและชั้นเนื้อฟัน ทำให้เพิ่มโอกาสเกิดการผุของฟันในเด็กพิเศษ คุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครองสามารถช่วยเลือกขนมหรืออาหารที่มีประโยชน์ต่อพัฒนาการของเด็กๆ และช่วยลดโอกาสเกิดฟันผุในเด็กพิเศษได้ค่ะ
5. มาพบทันตแพทย์เด็กทุกๆ 3 เดือน
การมาพบทันตแพทย์เด็กหรือหมอฟันเด็กเฉพาะทางอย่างสม่ำเสมอทุกๆ 3 เดือน เพื่อประเมินภาวะสุขภาพช่องปากอย่างใกล้ชิด จะช่วยลดโอกาสเกิดฟันผุในเด็กพิเศษได้อย่างมากค่ะ
คุณหมอฟันเด็กทุกคนปรารถนาให้เด็กๆที่มีความพิเศษ มีสุขภาพช่องปากที่แข็งแรงเพื่อความสุขของทุกคนทั้งตัวเด็กเองและคนที่อยู่รอบข้างค่ะ
บทความทำฟันเด็กพิเศษโดย
ผศ.ทพญ. อาวีพรรณ โกวิทย์สมบูรณ์
ทันตแพทย์เด็กประจำคลินิกทันตกรรม SmileDC2559 ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ (ทันตกรรมเด็ก)
2552 วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (ทันตกรรมเด็ก) มหาวิทยาลัยมหิดล
2548 ทันตแพทยศาสตรบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
แชร์บทความ – เพราะการแบ่งปันคือความห่วงใย
สอบถามนัดหมาย
กรณีมีคำถามเพิ่มเติม ตรวจสอบค่าบริการทันตกรรม หรือต้องการนัดหมายกับคุณหมอฟันเด็กเฉพาะทาง ที่คลินิกทันตกรรม SmileDC สามารถติดต่อได้ตามช่องทางด้านนี้เลยนะคะ ยินดีให้บริการค่ะ
เวลาทำการนัดหมาย
จันทร์-เสาร์ | 10:00 – 19:00 น. |
อาทิตย์ | 10:00 – 12:00 น. |
คำถามที่พบบ่อย – คลินิกทันตกรรม SmileDC อยู่ตรงไหน?
คลินิกทันตกรรม SmileDC ตั้งอยู่ในโครงการดิไอเฟล บนถนนคู่ขนานกาญจนาภิเษก เขตสะพานสูง/รามคำแหง ฝั่งตรงข้ามวัดลาดบัวขาว ใกล้กับสุเหร่าซีรอ (ซอยมิสทีน รามคำแหง) นะคะ สามารถดูแผนที่ และกดปุ่มด้านล่างเพื่อนำทางด้วย Google Maps มายังคลินิกของเราได้เลยค่ะ