เผยแพร่ครั้งแรก 16 กันยายน 2020
แก้ไขล่าสุด 04/06/2024
เคยสงสัยไหมว่า ฟันคุดที่เกิดขึ้นในช่องปากมีสาเหตุเกิดจากอะไร? มีอาการและต้องรักษาอย่างไร รวมถึงมีราคาค่าใช้จ่ายเท่าไหร่ถ้าต้องผ่าฟันคุด ฯลฯ เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับปัญหาฟันประเภทนี้กันให้มากขึ้น เราจะมาไขทุกเรื่องให้ได้รู้กัน
สารบัญ
กระบวนการผ่าฟันคุด ในบางครั้งเรียกว่าการผ่าตัดฟันคุด หรือการถอนฟันคุด (Tooth Impaction Removal) คือการเอาฟันกรามซี่ที่ 3 ซึ่งเป็นซี่ด้านในสุดของขากรรไกรที่ไม่สามารถโผล่ขึ้นมาในช่องปากได้ออก โดยฟันซี่ดังกล่าวอาจฝังตัวอยู่ในกระดูกขากรรไกรหรืออยู่ในเหงือก ซึ่งบางครั้งอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ เช่น ปวดหรือบวมได้ และถ้าเกิดอาการเหล่านี้ขึ้น ฟันซี่นั้นๆ จำเป็นจะต้องได้รับการรักษาด้วยการเอาออก
สาเหตุของการเกิดฟันคุดนั้นยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่เชื่อว่าเกิดจากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน เช่น
การที่มีฟันคุด แล้วไม่ได้ทำการผ่าออกหรือถอนฟันซี่นั้น ๆ ออกมา เมื่อปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไป ก็อาจทำให้ฟันคุดซี่ดังกล่าวมีอาการที่ไม่พึงประสงค์ ดังต่อไปนี้
เกิดจากแรงดันของฟันที่ไม่สามารถขึ้นมาในช่องปากได้ แล้วไปเบียดฟันซี่ข้าง ๆ หรืออวัยวะข้างเคียง ทำให้เกิดอาการปวดตึง ๆ หรือปวดตุบ ๆ แต่ในบางกรณี อาการปวดอาจเกิดจากการอักเสบของเหงือกที่คลุมฟันคุดเอาไว้
เกิดมาจากฟันคุดที่ไม่ได้รับการรักษา แล้วมีการติดเชื้อซ้ำซ้อน เนื่องจากเวลาที่รับประทานอาหาร แล้วมีเศษอาหารเข้าไปสะสม และเกิดการบูดเน่า อาจจะส่งผลให้ฟันคุดอักเสบ บวม หรือเป็นหนอง ซึ่งจะสร้างความเจ็บปวดอย่างมาก
กรณีที่ฟันคุดโผล่ขึ้นมาในทิศทางเบี้ยว โดยไม่ได้รับการผ่าหรือถอน จะเกิดจุดที่มักมีเศษอาหารเข้าไปติดหรือสะสม และทำความสะอาดได้ยาก หากปล่อยเอาไว้เป็นระยะเวลานาน จะส่งผลให้เกิดฟันผุได้ และถ้าหากไม่ได้รับการอุดฟันอย่างทันท่วงที อาจทำให้รอยผุทะลุเข้าไปถึงโพรงประสาทฟันได้เลยทีเดียว
ฟันคุดที่ไม่สามารถขึ้นมาในช่องปากได้ อาจมีการพัฒนาเกิดเป็นถุงน้ำหรือซีสต์ รอบ ๆ ฟันซี่นั้น ซึ่งหากถุงน้ำมีการขยายขนาดจนใหญ่ ก็จะส่งผลให้กระดูกขากรรไกรบริเวณดังกล่าวถูกทำลายได้
เนื่องจากการอักเสบและกลิ่นของเศษอาหารที่สะสม ซึ่งทำความสะอาดไม่ถึง เกิดการบูดเน่า ย่อมส่งผลถึงอนามัยของช่องปาก เกิดเป็นกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์ อีกทั้งการอักเสบติดเชื้อเรื้อรังภายในช่องปากจะส่งผลทำให้ภูมิต้านทานอ่อนแอลงได้
ในขากรรไกรที่มีฟันคุดฝังตัวอยู่และไม่ได้รับการรักษา บริเวณดังกล่าวจะเป็นจุดอ่อนที่ง่ายต่อการแตกหัก ในกรณีที่ได้รับอุบัติเหตุหรือมีอะไรมากระแทกที่ขากรรไกรบริเวณนั้น อาจทำให้เกิดขากรรไกรหักได้
บางกรณี ฟันคุดที่ขึ้นมาอาจส่งผลให้การจัดฟัน ไม่เป็นไปตามที่ต้องการ หรือทำให้รีเทนเนอร์เดิมที่เคยทำไว้ใส่ไม่ลง
สำหรับการถอนฟันคุดหรือการผ่าฟันคุดนั้น ทันตแพทย์เฉพาะทางจะต้องวางแผนการรักษาที่เหมาะสม ซึ่งจะแตกต่างกันไปในแต่ละเคส ทั้งนี้เนื่องจากฟันคุดมักไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า จึงจำเป็นต้องมีการถ่ายเอกซเรย์เพื่อดูลักษณะการวางตัวของฟัน ว่าตั้งตรงหรือเอียงนอน รวมถึงดูตำแหน่งความลึกของฟันคุดซี่นั้น ๆ
ในบางกรณี อาจไม่มีความจำเป็นต้องทำการผ่าตัดฟันคุด หรือถอนฟันคุดซี่นั้น ๆ ออก เช่น กรณีที่ฟันมีแนวตั้งตรง และมีพื้นที่บริเวณขากรรไกรเพียงพอ แต่ถ้าหากถ่ายเอกซเรย์แล้ว พบว่าฟันมีทิศทางนอนเอียง ก็หมายความว่าฟันซี่นั้นจะไม่สามารถขึ้นมาในช่องปากได้
ทำให้กรณีเช่นนี้ จะต้องทำการผ่าตัดฟันคุดซี่นั้นออก นอกจากนี้แล้วในการจัดฟัน ทันตแพทย์จัดฟันมักจะแนะนำให้เอาฟันคุดออกก่อนเริ่มกระบวนการ เนื่องจากฟันคุดอาจจะขึ้นมาเบียดซี่ฟันในภายหลังได้ ซึ่งส่งผลกระทบทำให้ฟันที่จัดไปแล้วเกิดการเบียดตัวเอนหรือซ้อนกันได้
การผ่าฟันคุด หรือการถอนฟันคุด ถือเป็นงานศัลยกรรมที่มีความซับซ้อนมากกว่าการถอนฟันทั่วไป รวมถึงมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ได้มากกว่า เช่น อาการชาของเส้นประสาท หรือมีการติดเชื้อภายหลัง
ทันตแพทย์เฉพาะทางผ่าฟันคุด คือทันตแพทย์ที่ได้รับการฝึกอบรมเพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงสร้างกระดูกขากรรไกรและใบหน้า รวมถึงเส้นประสาทที่มีอยู่มากมายบริเวณใบหน้า ดังนั้น การผ่าฟันคุดกับทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง ถึงแม้อาจจะมีราคาที่สูงกว่าทันตแพทย์ทั่วไปอยู่บ้าง แต่ก็แลกมาด้วยข้อดีมากมาย ดังต่อไปนี้
ทำให้การฉีดยาชาได้ตรงตำแหน่ง เกิดการชาอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะช่วยลดความเจ็บปวดระหว่างการผ่าตัดฟันคุดได้อย่างมาก
เนื่องจากทันตแพทย์เฉพาะทางมีประสบการณ์สูง จึงทำให้การรักษาใช้เวลาน้อย แผลผ่าฟันคุดมีขนาดเล็ก เนื้อเยื่อรอบข้างบอบช้ำน้อย และรู้สึกเจ็บน้อยลงมาก
ส่งผลให้แผลมีขนาดเล็ก และหายได้อย่างรวดเร็ว โดยใช้เวลาพักฟื้นเพียงไม่นาน
ทันตแพทย์เฉพาะทางจะสามารถให้คำแนะนำภายหลังผ่าฟันคุดได้อย่างครบถ้วน รวมถึงหลังจากที่มีการผ่าตัดฟันคุดเสร็จเรียบร้อยแล้ว จะมีการนัดตรวจเพื่อติดตามผล
ด้วยทีมทันตแพทย์เฉพาะทาง ที่จบสาขา “ศัลยกรรมช่องปาก” มีประสบการณ์สูงในด้านการผ่าตัดฟันคุด และการถอนฟันคุด ทำให้สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างมืออาชีพ มีความรวดเร็วและความแม่นยำในการผ่าตัด ส่งผลให้แผลจากการผ่าตัดเล็ก และหายได้อย่างรวดเร็ว
การผ่าฟันคุดและการถอนฟันคุดจะใช้เวลาในการรักษาประมาณ 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับความยากง่ายของฟันคุดซึ่นั้น ๆ ส่วนระยะเวลาที่ใช้ในการพักฟื้น ส่วนใหญ่ร่างกายจะยังคงมีความเจ็บปวดภายหลังผ่าฟันคุดประมาณ 2-3 ชั่วโมง หลังหมดฤทธิ์ยาชา และอาจจะยังรู้สึกเจ็บได้ประมาณ 24 ชั่วโมงแรกหลังผ่าฟันคุด โดยอาการจะค่อย ๆ ดีขึ้นใน 2-3 วัน ภายหลังการผ่า
สำหรับระยะเวลาที่ใช้ในการฟื้นตัวจนกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ คือประมาณ 3-4 วัน หรือไม่เกิน 1-2 สัปดาห์ในกรณีที่มีการกรอกระดูก อาจต้องรอประมาณ 1-2 เดือน แผลผ่าฟันคุดหรือรอยแยกบริเวณเหงือกจึงกลับมาปิดสนิท กลายเป็นชิ้นเดียวกับเนื้อเยื่อในช่องปาก
คำถามที่ว่า ผ่าฟันคุดเจ็บไหม คำตอบที่ทันตแพทย์ส่วนใหญ่จะให้คือ อาจมีอาการเจ็บเวลาที่ฉีดยาชาบ้าง แต่พอยาชาออกฤทธิ์เต็มที่แล้ว จะยังคงมีอาการเหมือนโดนกดหรือรู้สึกมีความสั่นสะเทือนในช่องปาก แต่ถ้าหากยังคงมีอาการเจ็บปวด หรือรู้สึกว่าอดทนไม่ได้แล้ว สามารถแจ้งกับทันตแพทย์ได้ตลอดเวลา เพราะทันตแพทย์จะเติมยาชาให้จนกว่าคุณจะรู้สึกดีขึ้น จนสามารถรับการผ่าตัดฟันคุดให้เสร็จสิ้นกระบวนการ
อีกปัจจัยหนึ่งที่มีผลต่อคำถามที่ว่าการผ่าตัดฟันคุดเจ็บไหม ก็คือความอดทนของแต่ละบุคคล ในบางกรณี ฟันคุดในลักษณะเดียวกัน บางคนบอกว่าเจ็บมาก แต่บางคนอาจบอกว่าไม่เจ็บเลย อย่างไรก็ดี การผ่าฟันคุดกรอกระดูก ย่อมมีความรู้สึกเจ็บปวดมากกว่าฟันคุดที่สามารถถอนออกได้ธรรมดา รวมถึงฟันคุดที่ถอนได้ยาก หรือต้องผ่าออก ก็จะต้องใช้เวลานานกว่าแผลจะหายนั่นเอง
สำหรับผู้ที่ต้องการผ่าฟันคุดหรือถอนฟันคุด ควรมีการเตรียมตัวให้พร้อมก่อนการรักษา เพื่อความง่ายในการทำงานของทันตแพทย์ และผลลัพธ์ที่ดียิ่งขึ้น โดยคำแนะนำในการเตรียมตัวมีดังต่อไปนี้
หากมีข้อจำกัดด้านสุขภาพ โรคประจำตัวใด ๆ หรือมียาอะไรที่รับประทานอยู่เป็นประจำ ควรจะต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์ประจำตัวก่อนเข้ารับการผ่าตัดฟันคุด เช่น ต้องหยุดยาละลายลิ่มเลือดที่รับประทานอยู่เป็นประจำหรือไม่ รวมถึงต้องควบคุมความดันให้ได้ก่อนเข้ารับการผ่า เป็นต้น ซึ่งการเตรียมตัวเหล่านี้จะช่วยให้การผ่าฟันคุดเป็นไปได้อย่างราบรื่น รวมทั้งมีผลข้างเคียงน้อยที่สุด
ควรนอนหลับพักผ่อนให้เต็มที่ หากมียาที่ต้องรับประทานเป็นประจำ (และไม่มีผลต่อการผ่าฟันคุด) ก็ให้รับประทานมาให้เรียบร้อย ควรรับประทานอาหารรองท้องมาบ้าง แต่ไม่ควรมากจนเกินไป รวมถึงควรจัดการกิจธุระต่าง ๆ ให้เสร็จเรียบร้อยก่อนการผ่าฟันคุด เนื่องจากภายหลังการผ่าตัดฟันคุด ทันตแพทย์จะแนะนำไม่ให้ออกแรงหนักในวันนั้น ๆ
ภายหลังการผ่าตัดฟันคุด คงไม่เป็นการดีนักหากจะต้องขับรถกลับบ้านด้วยตนเอง ดังนั้น จึงควรวางแผนการเดินทางกลับจากคลินิก เช่น ใช้บริการรถสาธารณะ หรือมีคนช่วยขับรถกลับบ้านให้ ทั้งนี้ การที่ผู้เข้ารับการผ่าฟันคุดคอยสังเกตอาการที่คลินิกจนมั่นใจก่อนที่จะเดินทางกลับบ้าน ก็เป็นทางเลือกที่ดี
เนื่องจากภายหลังผ่าฟันคุด คุณหมอจะให้กัดผ้าก๊อซไว้ประมาณ 1-2 ชั่วโมง และในเย็นวันนั้น อาจจะแปรงฟันได้ค่อนข้างลำบาก การทำความสะอาดช่องปากให้สะอาดที่สุดก่อนการรักษา จึงเป็นสิ่งที่ควรทำ
เนื่องจากบุหรี่จะส่งผลให้แผลจากการผ่าตัดฟันคุดหายยากขึ้น และมีโอกาสเกิดผลแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดได้มาก ส่วนการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ก่อนการผ่าตัดจะส่งผลให้หลอดเลือดเกิดการขยายตัว มีผลทำให้เลือดหยุดช้ากว่าปกติ
การเตรียมตัวให้พร้อมก่อนการเข้ารับการผ่าฟันคุด จะทำให้มีอัตราการสำเร็จที่สูง มีอาการแทรกซ้อนข้างเคียงน้อย มีความเจ็บปวดภายหลังทำไม่มาก รวมถึงแผลก็จะหายเร็ว สามารถกลับไปใช้ชีวิตตามปกติได้ในระยะเวลาไม่นาน
สำหรับวิธีการผ่าฟันคุด หรือถอนฟันคุด จะมีการใช้ยาชาเฉพาะที่แบบป้ายก่อน เพื่อให้เนื้อเยื่อบริเวณที่จะฉีดยามีอาการชา จากนั้นทันตแพทย์จะฉีดยาชาบริเวณที่จะทำการผ่าฟันคุด ซึ่งบางครั้งอาจฉีดมากกว่า 1 เข็ม ขึ้นอยู่กับว่าชาเพียงพอแล้วหรือยัง จากนั้นทันตแพทย์จะทำการทดสอบอาการชา หากพบว่าชาเพียงพอจะทำการผ่าฟันคุด โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่
ทันตแพทย์ต้องเปิดเหงือก และหาตำแหน่งกระดูกที่ฟันคุดฝังอยู่ให้เจอ จากนั้นทันตแพทย์จะทำการกรอกระดูกบริเวณที่คลุมฟันคุดอยู่ และทำการตัดแบ่งฟันคุด ออกเป็นชิ้น ๆ เพื่อให้แผลที่จะนำฟันคุดออกมามีขนาดเล็กที่สุด ซึ่งจะลดการเจ็บปวดและผลข้างเคียงหลังจากผ่า
ทันตแพทย์อาจพิจารณาว่าจะต้องมีการกรอกระดูกร่วมด้วยหรือไม่ เพื่อช่วยนำฟันคุดออกมา ซึ่งถ้าไม่มีการกรอกระดูกก็จะช่วยลดความเจ็บปวด รวมถึงแผลหลังผ่าตัดจะหายเร็วกว่ามาก
สำหรับกรณีการผ่าตัดฟันคุด ที่ฟันคุดซี่นั้นสามารถขึ้นมาได้เต็มที่ ทันตแพทย์เฉพาะทางจะเลือกใช้วิธีการถอนฟันคุด ออกโดยไม่ต้องมีการผ่ากระดูก หรือเปิดเหงือก ซึ่งถ้าเป็นกรณีนี้ความเจ็บปวดจะน้อยพอ ๆ กับการถอนฟันทั่วไป และใช้เวลาเพียงไม่นานในการฟื้นตัว
ส่วนใหญ่แล้วภายหลังการผ่าฟันคุด หรือถอนฟันคุด มักจะทำให้เกิดแผลขึ้นในช่องปาก ดังนั้นจึงควรใส่ใจในการดูแลทำความสะอาดภายหลังการผ่าตัดฟันคุด โดยสามารถแบ่งได้เป็น 3 ช่วงระยะ ดังนี้
ภายหลังการผ่าฟันคุดเสร็จใหม่ ๆ ในวันแรกจะยังคงมีอาการชาตกค้างอยู่ประมาณ 1-2 ชั่วโมง หลังจากหมดฤทธิ์ของยาชาจะเริ่มมีอาการเจ็บแผลที่ผ่าตัด โดยข้อควรปฏิบัติในการดูแลตัวเองมีดังนี้
เมื่อผ่าน 24 ชั่วโมงแรกไปแล้ว เลือดควรจะหยุดไหลแล้ว แต่แผลอาจจะยังคงมีการปวดอยู่บ้าง ในบางรายอาจเริ่มมีการบวมของแผลและใบหน้าร่วมด้วย ดังนั้น วิธีการดูแลตัวเองในวันที่ 2 จึงมีดังนี้
หลังจากผ่านไปประมาณ 2-3วัน แผลมักจะมีอาการดีขึ้นมาก อาการบวมควรจะค่อย ๆ ลดลง รวมถึงอาการเจ็บปวดที่จะทุเลาขึ้นมาก แต่ทั้งนี้ก็มีข้อควรปฏิบัติและข้อควรสังเกต ภายหลังการผ่าฟันคุด ดังนี้
การผ่าฟันคุดจะมีราคาแตกต่างกันไปตามแต่ละคลินิก สำหรับที่ SmileDC คลินิกทันตกรรมสมายล์ ซึ่งให้บริการโดยทีมทันตแพทย์ศัลยกรรมช่องปากเฉพาะทาง จะมีอัตราค่าบริการดังนี้ ถอนฟันคุด ราคาซี่ละ 1,000-2,000 บาท และผ่าฟันคุด ราคาซี่ละ 3,000-5,000 บาท ขึ้นอยู่กับความยาก-ง่ายของแต่ละเคส ทั้งนี้ทันตแพทย์เฉพาะทางจะเป็นผู้ประเมินและแจ้งราคาผ่าฟันคุดก่อนทำการรักษา และสามารถใช้สิทธิประกันสังคมหักลดได้ 900 บาทต่อปี
ได้ สำหรับการผ่าฟันคุด ไม่ว่าจะราคาเท่าไหร่ ที่ SmileDC คลินิกทันตกรรมสมายล์ สามารถใช้สิทธิประกันสังคมได้ 900 บาท/ปี โดยไม่ต้องสำรองจ่าย ที่สำคัญอย่าลืมพกบัตรประชาชนมาแสดงสำหรับการใช้สิทธิทำฟันประกันสังคม
บทความอื่นที่เกี่ยวข้อง: รักษารากฟัน
ทันตแพทย์เฉพาะทางของเรา ที่ให้บริการ ผ่าฟันคุด และ ถอนฟันคุด
อัตราค่าบริการ รวมถึงราคาในการผ่าฟันคุดสามารถดูได้ในตารางด้านล่างนี้
| บริการทันตกรรมเฉพาะทาง | ค่าบริการ (บาท) |
| ถอนฟันคุด ราคา ซี่ละ | 1,000 – 2,000 |
| ผ่าฟันคุด ราคา ซี่ละ | 3,000 – 5,000 |
สามารถใช้สิทธิทำฟันประกันสังคมหักลดได้ 900 บาทต่อปีทันที โดยไม่ต้องสำรองจ่าย สำหรับการใช้สิทธิประกันสังคม-ทันตกรรมซึ่งได้แก่ การขูดหินปูน การอุดฟัน การถอนฟัน และการผ่าฟันคุด หรือการถอนฟันคุด กรุณาพกบัตรประชาชนมาด้วยสำหรับการใช้สิทธิ
สิทธิทำฟันประกันสังคมนี้จะไม่ครอบคลุมถึง การรักษารากฟัน การครอบฟัน ไม่ว่าจะเป็นการครอบฟันน้ำนมหรือการครอบฟันแท้ แต่สามารถใช้สิทธิประกันสุขภาพเบิกได้ โดยมีเงื่อนไขแตกต่างกันไปตามประเภทกรมธรรม์ กรุณาตรวจสอบเงื่อนไขการเบิกจ่ายกับทางเจ้าหน้าที่ของบริษัทประกันภัย หรือเจ้าหน้าที่ฝ่ายบุคคลก่อนใช้บริการ
| จันทร์-เสาร์ | 10:00 – 19:00 น. |
| อาทิตย์ | 10:00 – 12:00 น. |
SmileDC คลินิกทันตกรรมสมายล์ ตั้งอยู่ในโครงการดิไอเฟล บนถนนคู่ขนานกาญจนาภิเษก เขตสะพานสูง/รามคำแหง ฝั่งตรงข้ามวัดลาดบัวขาว ใกล้กับสุเหร่าซีรอ (ซอยมิสทีน รามคำแหง) นะคะ สามารถดูแผนที่ และกดปุ่มด้านล่างเพื่อนำทางด้วย Google Maps มายังคลินิกของเราได้เลยค่ะ
