เผยแพร่ครั้งแรก 17 มกราคม 2024
แก้ไขล่าสุด 04/06/2024
หัวข้อที่น่าสนใจเกี่ยวกับ “วิธีการป้องกันอาการลิ้นเป็นฝ้า”
ลิ้นเป็นฝ้าขาว ๆ พบเจอได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ซึ่งหากผู้ปกครองคนไหนที่สังเกตเห็นว่าลูกน้อยของคุณมีฝ้าที่ลิ้น ในบทความนี้เราพร้อมไขข้อสงสัยให้ครบว่าอาการลิ้นเป็นฝ้าเกิดจากอะไร บ่งบอกถึงอาการ หรือโรคใดบ้าง พร้อมแนะนำแนวทางการป้องกันและรักษาลิ้นเป็นฝ้า
ลิ้นเป็นฝ้ามีลักษณะอย่างไร
ลิ้นเป็นฝ้า หมายถึง ลิ้นที่มีแผ่นสีขาวปกคลุมอยู่ ซึ่งแม้ว่าจะดูน่ากลัวและไม่สวยงาม แต่โดยส่วนมากแล้วฝ้าบนลิ้นนั้นจะไม่เป็นอันตราย อาการลิ้นเป็นฝ้านี้เกิดขึ้นได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ โดยที่เราสามารถแบ่งแยกสาเหตุของฝ้าบนลิ้นได้ 3 สาเหตุหลัก ๆ ดังต่อไปนี้
สาเหตุของการเกิดลิ้นเป็นฝ้าในเด็ก
- การหลุดลอกของเซลล์ที่ตายแล้ว ผสมกับเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา
หนึ่งในสาเหตุของลิ้นเป็นฝ้าในเด็กและผู้ใหญ่ที่พบมากที่สุดคือ การสะสมของคราบหลุดลอกของเซลล์ที่ตายแล้ว ผสมกับเชื้อแบคทีเรียและสิ่งสกปรกที่สะสมในช่องปาก ซึ่งฝ้าบนลิ้นที่เกิดจากสาเหตุนี้จะไม่อันตรายและไม่มีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย สามารถรักษาได้ด้วยการดูแลความสะอาดช่องปาก ฟัน และลิ้นทั่ว ๆ ไป
- การติดเชื้อราในช่องปาก (Oral Candidiasis)
อีกหนึ่งสาเหตุของลิ้นเป็นฝ้าที่สามารถพบได้คือ การติดเชื้อราในช่องปากนั่นเอง โดยจะพบได้มากในเด็กเล็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 เดือน หรือเด็กที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง และขาดการดูแลความสะอาดของช่องปากอย่างเหมาะสม และเชื้อรา Candida Albicans เป็นเชื้อราที่พบได้บ่อยที่สุด ซึ่งฝ้าขาวบนลิ้นที่เกิดจากการติดเชื้อราจะมีลักษณะเป็นฝ้าสีขาวหนา ๆ ปกคลุมลิ้นอยู่ และอาจลามไปยังบริเวณกระพุ้งแก้มและเพดานปากได้ด้วย นอกจากนั้น ยังอาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ปากแห้งและเจ็บ หรืออาการเบื่ออาหาร ซึ่งหากติดเชื้อราในช่องปากควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อรักษาอย่างถูกวิธีต่อไป
การป้องกันลิ้นเป็นฝ้าที่เกิดจากการสะสมของคราบแบคทีเรีย
การสร้างเสริมพฤติกรรมที่ดีในการดูแลช่องปาก ฟัน และลิ้น สามารถช่วยป้องกันการเกิดลิ้นเป็นฝ้าได้ โดยสามารถทำตามวิธีเหล่านี้ได้เลย
- คอยสังเกตสุขภาพปาก ฟัน ลิ้นของตัวเองเสมอว่า มีคราบขาวและอาการร่วมอื่น ๆ หรือไม่
- แปรงฟันและบ้วนปากด้วยน้ำยาบ้วนปากเป็นประจำทุกวัน เพื่อลดการสะสมของแบคทีเรียและเชื้อราในช่องปาก
- แปรงลิ้นอย่างถูกวิธีเป็นประจำ เพื่อลดการสะสมของเซลล์ที่ตายแล้ว เศษอาหาร แบคทีเรีย และเชื้อราบนลิ้น
วิธีแปรงลิ้นอย่างถูกต้อง
- แปรงจากโคนลิ้นด้านใน ลากออกมาที่ปลายลิ้นด้านนอกอย่างเบามือ ทำซ้ำจนกว่าคราบขาวบนลิ้นจะหายไป
- เลือกแปรงสีฟันที่มีขนนุ่มเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดแผลบนลิ้น
- ไม่จำเป็นต้องใช้ยาสีฟันในการแปรงลิ้น สามารถใช้แปรงสีฟันเปล่า ๆ ได้เลย
- แปรงลิ้นเป็นประจำวันละ 1 ครั้งก่อนนอนเสมอ
วิธีสังเกตลิ้นเป็นฝ้าแบบใดที่ควรต้องไปพบทันตแพทย์
เมื่อได้รู้แล้วว่าฝ้าบนลิ้นเกิดจากอะไร สามารถดูแลช่องปากและลิ้นอย่างไรเพื่อป้องกันอาการนี้ อีกหนึ่งสิ่งที่ควรรู้ก็คือ อาการลิ้นเป็นฝ้าแบบไหนที่บ่งบอกว่าควรไปพบทันตแพทย์
- ฝ้าหนา ๆ หรือมีขนาดใหญ่
- ฝ้ามีสีอื่นนอกจากสีขาว เช่น สีเหลือง สีน้ำตาล สีดำ
- มีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น เจ็บปาก ปากแห้ง และเบื่ออาหาร
- ฝ้าบนลิ้นไม่หายไปหลังจากทำความสะอาดช่องปากอย่างสม่ำเสมอ
หากลูกน้อยมีอาการลิ้นเป็นฝ้าติดต่อกันยาวนาน หรือมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์เด็กที่มีความเชี่ยวชาญที่คลินิกหมอฟันเด็ก SmileDC ซึ่งมีทันตแพทย์เด็กเฉพาะทางพร้อมให้การดูแลครอบคลุมทุกบริการ ไม่ว่าจะเป็นการอุดฟัน ครอบฟัน เคลือบฟลูออไรด์ หรือการจัดฟันเด็ก หากสนใจสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมหรือจองคิวนัดหมายล่วงหน้าได้ที่ โทร. 096-942-0057
ข้อมูลอ้างอิง:
- White Tongue. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 มกราคม 2567 จาก https://www.verywellhealth.com/white-tongue-on-baby-5112625
- What’s the Most Effective Way to Clean Your Tongue. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 มกราคม 2567 จาก https://www.healthline.com/health/how-to-clean-your-tongue
