ทำฟันเด็กพิเศษ โดยหมอฟันเด็กเฉพาะทาง – คลินิกทันตกรรม SmileDC

เผยแพร่ครั้งแรก 8 พฤศจิกายน 2020

แก้ไขล่าสุด 07/06/2024

ทำฟันเด็กพิเศษ คืออะไร?

ทำฟันเด็กพิเศษ คือ การให้การรักษาทางทันตกรรมเฉพาะทางสำหรับเด็กพิเศษ ซึ่งจะมีขั้นตอนที่แตกต่างจากการให้การรักษาทางทันตกรรมเด็กทั่วๆไป ทั้งนี้เนื่องจากเด็กพิเศษ คือ เด็กที่มีความต้องการพิเศษในด้านต่างๆ เช่นต้องการความช่วยเหลือในการเรียนรู้ (เช่น เด็กที่มีภาวะปัญญาอ่อน) หรือต้องการความช่วยเหลือในการเข้าสังคม (เช่น เด็กที่มีภาวะออทิสติก) ซึ่งเด็กเหล่านี้จะต้องการความพิเศษในการดูแลเรื่องการทำฟันก็เช่นเดียวกัน เนื่องจากหมอฟันทั่วๆไปอาจไม่มีวิธีบริหารจัดการให้เด็กพิเศษเหล่านี้ยอมรับการทำฟันได้ แม้กระทั่งหมอฟันเด็กเองก็อาจจะไม่สามารถใช้วิธีปกติในการทำฟันเด็กกลุ่มนี้ได้

หมอฟันเด็กกับเทคนิคการทำฟันเด็กพิเศษ

สำหรับการทำฟันเด็กพิเศษ หมอฟันเด็กเฉพาะทางจะมีวิธีปรับพฤติกรรมเด็กพิเศษให้ยอมรับในการทำฟันอยู่หลายวิธี โดยขึ้นอยู่กับระดับการเรียนรู้ของเด็กว่ามีความเข้าใจในการสื่อสารของหมอฟันเด็กได้มากน้อยเพียงใด โดยสามารถแบ่งได้ คือ

1. การทำฟันเด็กพิเศษที่มีความเข้าใจในการสื่อสารอยู่ในระดับสูง

เด็กพิเศษที่มีความเข้าใจในการสื่อสารอยู่ในระดับสูง เช่น กรณีเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางการเรียนรู้ (LD) หรือเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางการได้ยิน (หูหนวก) หรือบกพร่องทางการมองเห็น (ตาบอด) หมอฟันเด็กจะต้องใช้จิตวิทยาการสื่อสารกับเด็กพิเศษเหล่านี้ เพราะส่วนใหญ่เด็กกลุ่มนี้จะมีความกังวลในการทำฟันมากกว่าเด็กทั่วๆไป รวมถึงหมอฟันเด็กเองก็จะต้องมีความเข้าใจในธรรมชาติของเด็กกลุ่มนี้อย่างถ่องแท้ เช่น จะต้องปิดเครื่องช่วยฟังเวลาที่จะกรอฟันเด็ก หรือให้เด็กที่มองไม่เห็นได้จับหรือสัมผัสกับทุกๆอย่างก่อนที่จะใส่เข้าไปในปากของเขา เป็นต้น

2. การทำฟันเด็กพิเศษที่มีความเข้าใจในการสื่อสารได้บ้าง

เด็กพิเศษที่มีความเข้าใจในการสื่อสารได้บ้าง เช่น กรณีเด็กที่มีภาวะปัญญาอ่อนน้อยๆ (ไอคิวประมาณ 50 ถึง 70) หรือเด็กที่เป็นออทิสติกที่สามารถสื่อสารได้พอประมาณ หมอฟันเด็กจะต้องใช้เทคนิคพิเศษในการอธิบายให้เด็กๆกลุ่มนี้ยอมรับในการทำฟัน เช่น การอธิบายซ้ำๆโดยใช้ภาษาง่ายๆที่เหมาะกับระดับความเข้าใจของเด็ก รวมถึงหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นที่จะทำให้เด็กตกใจหรือจะไม่ให้ความร่วมมือ เช่น ปิดหูเมื่อมีเสียงดัง หลีกเลี่ยงการปรับไฟส่องปากในทิศทางที่จะโดนตาเด็ก เป็นต้น ซึ่งเด็กกลุ่มนี้โดยมากจะสามารถทำฟันได้โดยวิธีปกติค่ะ

3. การทำฟันเด็กพิเศษที่ไม่สามารถสื่อสารได้เลย

เด็กพิเศษที่ไม่สามารถสื่อสารได้เลย เช่น กรณีที่เด็กมีภาวะปัญญาอ่อนอย่างรุนแรง ( IQ ประมาณ 20 ถึง 30) หรือเด็กที่เป็นออทิสติกในระดับที่ไม่สามารถสื่อสารได้ เด็กกลุ่มนี้สามารถทำฟันได้ภายใต้การใช้เครื่องมือช่วยจับยึด เพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการที่เด็กดิ้นหรืออาจต้องทำฟันภายใต้การดมยาสลบ

หมอฟันเด็กกับการป้องกันปัญหาช่องปากในเด็กพิเศษ

“การป้องกันง่ายกว่าการรักษา” ประโยคนี้เป็นความจริงมากๆในกลุ่มเด็กพิเศษ เนื่องจากเด็กพิเศษนับเป็นกลุ่มที่ทำฟันได้ยาก(มาก) การให้ทันตกรรมป้องกันอย่างเข้มข้นจะช่วยลดการเกิดปัญหาฟันผุและเหงือกอักเสบได้เป็นอย่างดี ซึ่งมีแนวทางการปฏิบัติดังนี้

1. หมั่นให้ผู้ดูแลแปรงฟันให้เด็กพิเศษ

โดยใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์ความเข้มข้น 1,000 ppm ทุกวัน วันละ 2-3 ครั้ง รวมถึงทำความสะอาดช่องปากภายหลังรับประทานอาหาร

2. แนะนำให้เคลือบฟลูออไรด์ทุก 3-6 เดือน

การเคลือบฟลูออไรด์ในเด็กพิเศษจะช่วยลดโอกาสการเกิดฟันผุในเด็กพิเศษ และสามารถพิจารณาทำการเคลือบหลุมร่องฟันในฟันกรามทุกซี่ เนื่องจากเด็กพิเศษอาจจะไม่สามารถดูแลความสะอาดในช่องปากได้อย่างทั่วถึง โดยเฉพาะฟันกรามซี่ในๆที่มีโอกาสที่เศษอาหารจะติดตามร่องฟัน

3. อาจมีการใช้น้ำยาบ้วนปากเช็ดบริเวณขอบเหงือกและฟัน

การใช้น้ำยาบ้วนปากเช็ดบริเวณขอบเหงือกและฟัน จะช่วยลดโอกาสในการเกิดเหงือกอักเสบ

4. หลีกเลี่ยงขนมหวานหรืออาหารที่ทำให้เกิดฟันผุ

ทั้งนี้เนื่องจากขนมหวานหรืออาหารที่มีน้ำตาลสูง จะเป็นแหล่งอาหารชั้นดีให้กับแบคทีเรียในช่องปาก ซึ่งแบคทีเรียเหล่านี้จะย่อยน้ำตาลเป็นอาหารและปล่อยกรดออกมาทำลายเคลือบฟันและชั้นเนื้อฟัน ทำให้เพิ่มโอกาสเกิดการผุของฟันในเด็กพิเศษ คุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครองสามารถช่วยเลือกขนมหรืออาหารที่มีประโยชน์ต่อพัฒนาการของเด็กๆ และช่วยลดโอกาสเกิดฟันผุในเด็กพิเศษได้ค่ะ

5. มาพบทันตแพทย์เด็กทุกๆ 3 เดือน

การมาพบทันตแพทย์เด็กหรือหมอฟันเด็กเฉพาะทางอย่างสม่ำเสมอทุกๆ 3 เดือน เพื่อประเมินภาวะสุขภาพช่องปากอย่างใกล้ชิด จะช่วยลดโอกาสเกิดฟันผุในเด็กพิเศษได้อย่างมากค่ะ

คุณหมอฟันเด็กทุกคนปรารถนาให้เด็กๆที่มีความพิเศษ มีสุขภาพช่องปากที่แข็งแรงเพื่อความสุขของทุกคนทั้งตัวเด็กเองและคนที่อยู่รอบข้างค่ะ

บทความทำฟันเด็กพิเศษโดย

ผศ.ทพญ. อาวีพรรณ โกวิทย์สมบูรณ์

ทันตแพทย์เด็กประจำคลินิกทันตกรรม SmileDC

2559 ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ (ทันตกรรมเด็ก)
2552 วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (ทันตกรรมเด็ก) มหาวิทยาลัยมหิดล
2548 ทันตแพทยศาสตรบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

แชร์บทความ – เพราะการแบ่งปันคือความห่วงใย

สอบถามนัดหมาย

กรณีมีคำถามเพิ่มเติม ตรวจสอบค่าบริการทันตกรรม หรือต้องการนัดหมายกับคุณหมอฟันเด็กเฉพาะทาง ที่คลินิกทันตกรรม SmileDC สามารถติดต่อได้ตามช่องทางด้านนี้เลยนะคะ ยินดีให้บริการค่ะ

เวลาทำการนัดหมาย

คำถามที่พบบ่อย – คลินิกทันตกรรม SmileDC อยู่ตรงไหน?

คลินิกทันตกรรม SmileDC ตั้งอยู่ในโครงการดิไอเฟล บนถนนคู่ขนานกาญจนาภิเษก เขตสะพานสูง/รามคำแหง ฝั่งตรงข้ามวัดลาดบัวขาว ใกล้กับสุเหร่าซีรอ (ซอยมิสทีน รามคำแหง) นะคะ สามารถดูแผนที่ และกดปุ่มด้านล่างเพื่อนำทางด้วย Google Maps มายังคลินิกของเราได้เลยค่ะ

บทความที่เกี่ยวข้องกับทันตกรรมเด็ก

รู้จักสาเหตุ และวิธีการป้องกันอาการลิ้นเป็นฝ้าในเด็ก

ลิ้นเป็นฝ้าในเด็ก มักเกิดขึ้นจากการละเลยการรักษาความสะอาดช่องปาก ฟัน และลิ้นอย่างถูกวิธี มาดูกันเลยว่าจะป้องกันได้อย่างไร และฝ้าบนลิ้นแบบไหนที่ควรไปพบแพทย์

เทคนิคดี ๆ ที่พ่อแม่ควรรู้ สอนเด็กแปรงฟันอย่างไรให้สะอาด

ฟันเป็นอวัยวะที่ใช้ในการบดเคี้ยวอาหาร จึงมีความสำคัญต่อเด็กวัยกำลังโต พ่อแม่ควรสอนเด็กแปรงฟันให้สะอาด เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดี ซึ่งเรามีวิธีมาบอกกัน

จัดฟันเด็ก เริ่มทำได้เมื่อไหร่ พร้อมเหตุผลทำไมต้องจัดฟันน้ำนม?

จัดฟันน้ำนม เป็นหนึ่งในคำถามที่มีคุณพ่อคุณแม่สนใจสอบถามเข้ามามาก ซึ่งมีหลายๆคำถามเกี่ยวกับการจัดฟันน้ำนมในเด็กที่น่าสนใจ เช่น เด็กๆสามารถจะเริ่มจัดฟันได้ตั้งแต่อายุเท่าไหร่? ลูกมีฟันซ้อนเกหรือฟันล้มเอียงสามารถจัดฟันเด็กช่วยได้มั๊ย? ควรรอให้ฟันน้ำนมหลุดออกหมดและมีฟันแท้ขึ้นครบก่อนค่อยจัดฟันเด็กหรือไม่? การจัดฟันน้ำนมในเด็กช่วยแก้ปัญหาฟันแบบไหนได้บ้าง? ใช้เวลานานมั๊ย? และมีค่าใช้จ่ายเท่าไหร่? มาร่วมหาคำตอบของคำถามเหล่านี้จากบทความนี้กันเลยค่ะ…