ลูกมีฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม ทำอย่างไรดี? และผลกระทบของฟันซ้อน!!

เผยแพร่ครั้งแรก 16 สิงหาคม 2020

แก้ไขล่าสุด 23/08/2024

ฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม ในเด็กที่มีอายุในช่วง 6-8 ปี น่าจะเป็นปัญหาที่คุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครองส่วนใหญ่ที่มีลูกในวัยนี้พบเจอกันเป็นประจำ จนหลายๆครั้งอาจจะทำให้คุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครอง เกิดความกังวลว่า การที่ลูกมี ฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม โดยฟันแท้ที่ขึ้นมาทีหลังนี้ จะกลายเป็น “ฟันซ้อน” หรือ “ฟันเก” หรือไม่? และควรจะต้องพาเด็กๆไปพบกับคุณหมอฟันเด็กหรือเปล่า? มาหาคำตอบเหล่านี้ได้ไปพร้อมๆกันในโพสต์นี้ได้เลยค่ะ

ฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม คืออะไร?

ฟันซ้อน คือ สภาวะที่ฟันแท้ขึ้นมาในช่องปาก โดยที่ฟันน้ำนมซี่เดิมยังไม่ยอมหลุดไปในช่วงอายุประมาณ 6-12 ปี ซึ่งเป็นวัยที่ฟันน้ำนมเริ่มจะหลุดและเริ่มมีฟันแท้ขึ้นมาในช่องปาก ทำให้มีฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม สำหรับในกรณีที่ฟันแท้ที่ขึ้นมา สามารถโผล่มาแทนที่ฟันน้ำนมได้อย่างราบรื่น ก็คงจะไม่เป็นปัญหาอะไร แต่สิ่งที่พบเจอได้บ่อยๆในการทำฟันเด็ก คือฟันแท้ขึ้นมาซ้อน โดยที่ฟันน้ำนมซี่เดิมยังไม่ยอมหลุดออกไป…แล้วจะทำยังไงดีล่ะทีนี้?!

ผลกระทบของฟันซ้อน

ถ้าหากมีเหตุการณ์ลูกมีฟันซ้อนเกิดขึ้นมาในเด็ก คุณหมอฟันเด็กเฉพาะทางจะเป็นผู้ประเมินว่า สมควรที่จะต้องถอนฟันซี่ดังกล่าวออกหรือไม่ โดยมีจุดประสงค์เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาตามมาในภายหลัง โดยปัญหาที่อาจจะเกิดมาจากการมีฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม ได้แก่

1. ฟันซ้อนเก เนื่องจากฟันน้ำนมซี่เดิมไม่ยอมหลุดไป ทำให้ฟันแท้ไม่สามารถมาอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง ซึ่งอาจส่งผลต่อการเรียงตัวของฟัน และอาจทำให้ต้องแก้ไขด้วยการจัดฟัน
2. ฟันแท้ที่มาในตำแหน่งของเนื้อเยื่ออ่อนในช่องปาก จนไปบาดหรือระคายเคืองทำให้เกิดแผลบริเวณลิ้นหรือกระพุ้งแก้ม
3. ทำให้ทำความสะอาดได้ยาก เนื่องจากบริเวณที่ฟันเบียดซ้อนกัน กลายเป็นจุดที่อาหารเข้าไปสะสมอยู่ และแปรงไม่ออก ส่งผลให้เกิดฟันผุได้

ดังนั้นถ้าพ่อแม่เริ่มสังเกตเห็นว่า ลูกมีฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม โดยฟันแท้ขึ้นมาเบียดซ้อนฟันน้ำนม ก็ควรจะพาบุตรหลานไปพบทันตแพทย์สำหรับเด็กหรือคุณหมอฟันเด็กเพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมต่อไปค่ะ

ลูกมีฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม ควรทำยังไงดี?

ในกรณีที่เด็กๆเริ่มมี “ฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม” มีข้อควรพิจารณาดังต่อไปนี้

1. ประเมินดูว่าฟันแท้ขึ้นมาในช่องปากระดับใดแล้ว ถ้าพบว่าฟันแท้ขึ้นมาเยอะ หรือเกือบจะครึ่งซี่แล้ว และฟันน้ำนมยังไม่มีทีท่าว่าจะหลุดได้เอง ควรพาเด็กๆไปพบกับคุณหมอฟันเด็กเพื่อตรวจและประเมินดู หลายๆเคสที่พบว่า ฟันแท้ที่ขึ้นซ้อนกับฟันน้ำนมและฟันน้ำนมยังไม่มีการโยกเลยเนื่องจากรากฟันน้ำนมยังยาวมาก คุณหมอมักจะพิจารณาแนะนำให้ ถอนฟันน้ำนมซี่ที่ยังไม่ยอมหลุดออก เพื่อเพิ่มพื้นที่ให้กับฟันแท้สามารถขึ้นมาได้อย่างเต็มที่และช่วยลดโอกาสที่ฟันแท้จะกลายเป็นฟันซ้อน หรือฟันเกเนื่องจากการขึ้นผิดตำแหน่ง
2. ประเมินว่าฟันน้ำนมโยกมากน้อยแค่ไหน หากฟันน้ำนมโยกมากๆแล้ว สามารถปล่อยให้ฟันหลุดไปได้เอง แต่ถ้าหากฟันน้ำนมยังคงแน่นอยู่ ประกอบกับมีฟันแท้ขึ้นมาซ้อนเยอะ หรือในกรณีที่น้องบอกว่าเจ็บฟันที่โยกโดยเฉพาะเวลาทานอาหาร คุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครองอาจจะพิจารณาพาน้องไปพบคุณหมอฟันเด็กเพื่อช่วยถอนออกให้
3. ดูสภาพเหงือกว่ามีการอักเสบหรือไม่ หากพบว่าฟันน้ำนมที่โยกทำให้เหงือกมีอาการอักเสบบวมแดง หรือทำให้เด็กเจ็บแปรงฟันไม่ได้ เคี้ยวอาหารไม่ได้ ในกรณีดังกล่าว ทันตแพทย์เด็กมักจะพิจารณาถอนฟันที่ซ้อนอยู่ออก
4. ดูความร่วมมือของเด็ก ถ้าในกรณีที่เด็กไม่ให้ความร่วมมือมากๆ และฟันซี่ดังกล่าวยังสามารถรอให้หลุดเองได้ ทันตแพทย์อาจรอให้ไปหลุดเองที่บ้านได้

วิธีการจัดการกับฟันน้ำนมที่มีฟันแท้ขึ้นซ้อน

ในกรณีที่ทันตแพทย์เด็กประเมินแล้วว่า สมควรต้องถอนฟันน้ำนมซี่ที่ซ้อนกับฟันแท้ออก คุณหมอฟันเด็กจะมีวิธีการจัดการดังนี้

1. ประเมินสุขภาพเด็กโดยรวม เช่น ในกรณีที่เด็กมีโรคประจำตัวบางประเภท อาจต้องมีการทานยาฆ่าเชื้อก่อนถอนฟัน เป็นต้น
2. ทายาชาเฉพาะที่บริเวณที่ต้องการถอนฟันน้ำนมที่ซ้อนออก โดยยาชาแบบป้าย จะช่วยให้เนื้อเยื่อบริเวณที่จะฉีดยา มีอาการชา เวลาฉีดยาลงที่บริเวณดังกล่าว จะช่วยลดความเจ็บปวดลงได้ ส่วนใหญ่จะแปะยาชาเฉพาะที่ไว้ประมาณ 30 วินาทีถึง 2 นาที
3. ฉีดยาชาในบริเวณที่ต้องการถอนฟันที่ขึ้นซ้อนออก โดยทันตแพทย์เด็กมักจะเดินยาช้าๆ ประมาณนาทีละ 1 cc. เนื่องจากถ้าเดินยาช้า มักจะไม่เกิดแรงดัน เด็กจะไม่ค่อยรู้สึกเจ็บ
4. หลังจากฉีดยาชาเสร็จ ทันตแพทย์เด็กมักจะให้เด็กบ้วนน้ำ หรือล้างปากให้เด็ก เพื่อลดความขมของยาชา ที่ตกค้างในช่องปากออก และเพื่อรอให้ยาชาออกฤทธิ์เต็มที่ด้วย ส่วนใหญ่จะรอประมาณ 1-2 นาที เด็กจะเริ่มชาเพียงพอให้ถอนฟันได้
5. ทันตแพทย์จะต้องทดสอบการใช้ก่อนทุกครั้ง ก่อนถอนฟัน โดยจะต้องมั่นใจจริงๆว่าเด็กชาสนิทแล้ว จริงจะเริ่มต้นถอนฟันน้ำนมที่ซ้อนกับฟันแท้ออก
6. ทันตแพทย์มักจะใช้เครื่องมือช่วยแยกฟันให้หลวมก่อน แล้วจึงใช้ครีมถอนฟันที่ฟันน้ำนมซี่ที่ซ้อนกับฟันแท้ออก
7. ทำการหยุดเลือด โดยการใช้ผ้าก๊อซกดบริเวณแผล แต่ในบางกรณีอาจมีการใช้ตัวช่วยห้ามเลือด หรือเย็บแผลช่วยเพื่อให้เลือดหยุดไหลเร็วขึ้น
8. ทันตแพทย์มักจะนัดเด็กกลับมาประเมินภายหลังการถอนฟันน้ำนมที่ซ้อนออก ว่าฟันแท้สามารถกลับมาสู่ตำแหน่งที่ถูกต้องได้หรือไม่ ในกรณีที่ฟันแท้ ไม่สามารถเรียงตัวกลับมาในตำแหน่งที่ดีได้ อาจต้องมีการใช้การจัดฟันเข้ามาช่วย ให้ฟันเรียงตัวได้สวยขึ้น

บทสรุป – ฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม

ในกรณีที่คุณพ่อคุณแม่ผู้ปกครองพบว่า ลูกมีฟันแท้ขึ้นซ้อนฟันน้ำนม สามารถพิจารณาว่าฟันน้ำนมนั้นมีการโยกแล้วหรือยัง และหากพบว่าฟันแท้ที่ขึ้นมาซ้อนฟันน้ำนมได้ขึ้นมาถึงครึ่งซี่แล้ว แต่ฟันน้ำนมยังแน่นอยู่ไม่มีอาการโยกเลย ควรพิจารณาพามาปรึกษาทันตแพทย์เด็ก เพื่อประเมินว่าสมควรต้องถอนฟันน้ำนมซี่ที่มีฟันแท้ขึ้นซ้อนออกหรือไม่ เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันแท้ขึ้นผิดตำแหน่งเกิดเป็นฟันซ้อนหรือฟันเกในภายหลัง หรือไปเบียดกับเนื้อเยื่ออ่อน ซึ่งจะส่งผลเสียต่อสภาพการสบฟันโดยรวมของเด็กได้ค่ะ

แชร์บทความนี้

เพราะการแบ่งปันคือความห่วงใยที่เรามีให้กัน…(เลือกแชร์บทความให้เพื่อนได้โดยกดปุ่มด้านล่างนี้เลยค่ะ)

ปรึกษานัดหมาย ปัญหาฟันแท้ขึ้นซ้อน

กรณีมีคำถามเพิ่มเติม ตรวจสอบค่าบริการทันตกรรม หรือต้องการนัดหมายกับคุณหมอฟันเด็กเฉพาะทาง ที่คลินิกทันตกรรม SmileDC สามารถติดต่อได้ตามช่องทางด้านนี้เลยนะคะ ยินดีให้บริการค่ะ

บทความล่าสุด

รู้จักสาเหตุ และวิธีการป้องกันอาการลิ้นเป็นฝ้าในเด็ก

ลิ้นเป็นฝ้าในเด็ก มักเกิดขึ้นจากการละเลยการรักษาความสะอาดช่องปาก ฟัน และลิ้นอย่างถูกวิธี มาดูกันเลยว่าจะป้องกันได้อย่างไร และฝ้าบนลิ้นแบบไหนที่ควรไปพบแพทย์

อ่านเพิ่มเติม

เทคนิคดี ๆ ที่พ่อแม่ควรรู้ สอนเด็กแปรงฟันอย่างไรให้สะอาด

ฟันเป็นอวัยวะที่ใช้ในการบดเคี้ยวอาหาร จึงมีความสำคัญต่อเด็กวัยกำลังโต พ่อแม่ควรสอนเด็กแปรงฟันให้สะอาด เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดี ซึ่งเรามีวิธีมาบอกกัน

อ่านเพิ่มเติม

จัดฟันเด็ก เริ่มทำได้เมื่อไหร่ พร้อมเหตุผลทำไมต้องจัดฟันน้ำนม?

จัดฟันน้ำนม เป็นหนึ่งในคำถามที่มีคุณพ่อคุณแม่สนใจสอบถามเข้ามามาก ซึ่งมีหลายๆคำถามเกี่ยวกับการจัดฟันน้ำนมในเด็กที่น่าสนใจ เช่น เด็กๆสามารถจะเริ่มจัดฟันได้ตั้งแต่อายุเท่าไหร่? ลูกมีฟันซ้อนเกหรือฟันล้มเอียงสามารถจัดฟันเด็กช่วยได้มั๊ย? ควรรอให้ฟันน้ำนมหลุดออกหมดและมีฟันแท้ขึ้นครบก่อนค่อยจัดฟันเด็กหรือไม่? การจัดฟันน้ำนมในเด็กช่วยแก้ปัญหาฟันแบบไหนได้บ้าง?…

อ่านเพิ่มเติม

ครอบฟันเด็ก ช่วยหยุดฟันน้ำนมผุในเด็กได้อย่างไร?

ครอบฟันเด็กกับบทบาทที่ช่วยหยุดการเกิดฟันน้ำนมผุในเด็ก – ฟันน้ำนมผุหรือที่เรียกกันทั่วไปว่าฟันผุเป็นหนึ่งในโรคที่พบบ่อยที่สุดในวัยเด็ก เด็กบางคนจะไวต่อปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดฟันผุได้ง่าย สําหรับเด็กๆเหล่านี้การเลือกทำการรักษาด้วยการทำครอบฟันเด็กโดยเฉพาะสำหรับ…

อ่านเพิ่มเติม