เผยแพร่ครั้งแรก 24 เมษายน 2019

แก้ไขล่าสุด 17/09/2024

ถอนฟันน้ำนม คืออะไร ทำไมต้องทำ? – เตรียมตัวก่อนและหลังถอนฟันเด็ก

การถอนฟันน้ำนมในเด็กเป็นขั้นตอนที่ทันตแพทย์เลือกทำเมื่อมีความจำเป็น เช่น ฟันผุมากหรือฟันแท้ขึ้นมาทำให้ฟันน้ำนมไม่หลุดเอง บทความนี้จะอธิบายถึงสาเหตุและความจำเป็นของการถอนฟันน้ำนม วิธีการเตรียมตัวก่อนและหลังการถอน และคำแนะนำในการดูแลสุขภาพฟันของเด็ก เพื่อให้ทั้งเด็กและผู้ปกครองมีความเข้าใจและเตรียมพร้อมสำหรับขั้นตอนนี้อย่างเหมาะสม

หัวข้อที่น่าสนใจ: ถอนฟันน้ำนมในเด็ก

ทำไมจึงต้องถอนฟันน้ำนมในเด็ก?

โดยทั่วไปสาเหตุการถอนฟันน้ำนมในเด็ก แบ่งออกเป็น 3 สาเหตุหลัก คือ

1. เพื่อเปิดทางให้ฟันแท้ขึ้นมา ด้วยการถอนฟันน้ำนมที่ยังไม่ยอมหลุดออก

ใช้ในกรณีที่ฟันน้ำนมขัดขวางการขึ้นของฟันแท้ หรือฟันแท้ขึ้นมาแล้วแต่ฟันน้ำนมยังไม่ยอมหลุด คุณหมอฟันเด็กจะพิจารณาถอนฟันน้ำนมซี่ที่เป็นปัญหาออก เพื่อให้ฟันแท้ได้มีโอกาสขึ้นมาในตำแหน่งที่ถูกต้องและเหมาะสม

2. กรณีฟันน้ำนมที่ผุมากจนไม่สามารถรักษาได้ จึงจำเป็นต้องถอนฟันน้ำนมออก

ทันตแพทย์เด็กจะทำการประเมินฟันซี่ที่ผุว่ายังสามารถทำการรักษาด้วยวิธีการอื่นๆได้หรือไม่ ถ้าหากไม่สามารถเก็บฟันซี่ดังกล่าวได้ไม่ว่าจะด้วยสาเหตุใดก็ตาม คุณหมอฟันเด็กจะพิจารณาเพื่อทำการถอนฟันน้ำนมซี่นั้นๆออก เพื่อหยุดยั้งไม่ให้เกิดการอักเสบลุกลามลงไปจนถึงหน่อฟันแท้ซึ่งอยู่ใต้ซึ่ฟันน้ำนม

3. การถอนฟันน้ำนมเกิน

ในบางกรณีเด็กบางคนจะมีฟันที่งอกเกินมาจากฟันปกติ ซึ่งฟันที่เกินมานี้มักจะไปขัดขวางการขึ้นของหน่อฟันแท้ หรือ ไปเบียดทำให้ฟันแท้ขึ้นเบี้ยว ซ้อนเก หรือขึ้นในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม หากเกิดกรณีดังนี้ขึ้นทันตแพทย์เด็กเฉพาะทาง จะทำการถอนฟันเด็กในซี่ที่เกินมาออก เพื่อเปิดทางให้ฟันแท้ขยับเข้าสู่ตำแหน่งที่ถูกต้องได้

เตรียมตัวลูกก่อนถอนฟันน้ำนมอย่างไรดี?

ข้อแนะนำเพื่อให้การพาลูกไปพบทันตแพทย์เด็กเพื่อให้ถอนฟันเด็กเป็นไปอย่างราบรื่น มีดังต่อไปนี้

1. เตรียมร่างกายลูกให้พร้อมสำหรับการพบหมอฟันเด็ก

เด็กควรมีสุขภาพแข็งแรง ไม่ควรมีอาการไข้หรือเจ็บป่วยใดๆ ถ้าเด็กมีอาการไม่สบาย เช่น ไอหรือเจ็บคอ คุณพ่อคุณแม่ควรจะเลื่อนนัดการพบหมอฟันเพื่อถอนฟันน้ำนมออกก่อน ยกเว้นในกรณีที่เด็กมีอาการปวดฟันมาก ผู้ปกครองอาจพิจารณาพาลูกมาพบหมอฟันเด็กเพื่อให้คุณหมอจ่ายยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการเบื้องต้นก่อนได้ค่ะ

2. ก่อนการถอนฟันเด็ก ไม่ควรให้เด็กทานอาหารมามากจนเกินไป

สำหรับการเตรียมตัวก่อนถอนฟันน้ำนมในเด็ก ไม่ควรให้เด็กทานอาหารมามากจนเกินไป เนื่องจากในเด็กบางคนที่อาเจียนง่าย การทานอาหารมามากเกินไปอาจทำให้เด็กรู้สึกอึดอัดและอาจอาเจียนออกมาระหว่างขั้นตอนการถอนฟันเด็กได้ค่ะ

3. ควรให้เด็กนอนพักผ่อนมาให้เพียงพอ

เพื่อช่วยลดอาการงอแงที่อาจเกิดขึ้นถ้าเด็กง่วงนอน รวมถึงผู้ปกครองควรจะหลีกเลี่ยงการนัดพบหมอฟันเด็กเพื่อทำ การถอนฟันน้ำนมในช่วงที่ตรงกับเวลานอนกลางวันของเด็กๆค่ะ

4. ช่วยเตรียมใจของเด็กๆก่อนเข้ารับการถอนฟันน้ำนม

คุณพ่อคุณแม่ควรหลีกเลี่ยงถ้อยคำที่น่ากลัว เช่น จะพาไปถอนฟัน หมอจะฉีดยา จะมีเลือดออก เป็นต้น เนื่องจากเด็กๆส่วนใหญ่มักเกิดความกังวล และจะทำให้ขั้นการถอนฟันน้ำนมในเด็กที่มีจินตนาการและความกังวลเหล่านี้เป็นไปด้วยความยากลำบาก คุณพ่อคุณแม่ควรบอกลูกแค่ว่าจะพามาให้คุณหมอช่วยขยับฟันออก หรือพามาให้คุณหมอหยดยาเพื่อละลายฟัน โดยส่วนใหญ่แล้วคุณหมอฟันเด็กเฉพาะทางจะมีคำแทนที่ไม่น่ากลัวสำหรับอธิบายให้เด็กยอมรับการทำฟันเตรียมไว้แล้วค่ะ

5. เตรียมใจคุณพ่อคุณแม่สำหรับการพาลูกมาถอนฟัน

หากคุณพ่อคุณแม่มีความวิตกกังวลมากๆในการพาลูกมาถอนฟันน้ำนมในครั้งแรก จะมีผลทำให้เด็กๆรู้สึกว่าขั้นตอนการทำฟันในครั้งนั้นจะต้องน่ากลัวมากแน่ๆ ผู้ปกครองควรทำใจให้สบายพักผ่อนมาให้เพียงพอ และวางใจฝากฟันของน้องๆไว้ให้คุณหมอเด็กผู้เชี่ยวชาญเป็นคนดูแล ถ้าหากคุณพ่อคุณแม่ทำใจได้ คุณหมอมักจะให้คุณพ่อคุณแม่อยู่กับน้องในห้องทำฟันเพื่อช่วยจับมือเป็นกำลังใจ แต่ถ้าหากทำใจไม่ได้หรือคุณพ่อคุณแม่กลัวเลือดก็สามารถขอตัวไปเข้าห้องน้ำก่อนหรือนั่งรอด้านนอกได้ค่ะ

การถอนฟันเด็ก มีขั้นตอนอย่างไร?

สำหรับขั้นตอนในการถอนฟันน้ำนมโดยทันตแพทย์เด็กเฉพาะทาง มีดังต่อไปนี้

1. ขั้นตอนก่อนการเริ่มถอนฟันน้ำนม

ทันตแพทย์เด็กจะทำการซักประวัติ ได้แก่ โรคประจำตัว และประวัติการแพ้ยา รวมถึงประวัติในการรักษาทางทันตกรรมของเด็กอย่างละเอียด เพื่อบันทึกและประเมินว่าเด็กมีความพร้อมในการถอนฟันน้ำนมซี่นั้นๆหรือไม่ รวมถึงประเมินว่าควรใช้วิธีการปรับพฤติกรรมวิธีใดในการทำให้เด็กร่วมมือยอมรับการถอนฟันเด็กออกได้โดยราบรื่น

2. หมอฟันเด็กจะทำการเอ็กซเรย์ เพื่อวินิจฉัยประกอบการถอนฟันน้ำนม

ทั้งนี้เพื่อประเมินดูลักษณะของรากฟันน้ำนมซี่นั้นๆ รวมถึงตรวจดูหน่อฟันแท้ที่อยู่ด้านใต้ฟันน้ำนมซี่ที่จะถอน ซึ่งจะสามารถบอกได้ว่าจำเป็นต้องใส่เครื่องมือกันฟันล้มภายหลังการถอนฟันน้ำนมซี่นั้นหรือไม่ ในกรณีที่เด็กไม่ให้ความร่วมมือในการทำฟันและทันตแพทย์เด็กไม่สามารถถ่ายภาพเอ็กซเรย์ได้ คุณหมออาจจะใช้วิธีประเมินจากโครงสร้างฟันภายนอกแทนค่ะ

3. ทันตแพทย์เด็กจะทำการป้ายยาชาเฉพาะที่

โดยใช้เวลาประมาณ 30 วินาที ถึง 1 นาที เพื่อให้เนื้อเยื่ออ่อนในช่องปากชาก่อนจะทำการฉีดยาชาที่เหงือกบริเวณฟันน้ำนมที่จะทำการถอนออก

4. ทำการทดสอบการชาโดยทันตแพทย์เด็ก ก่อนที่จะถอนฟันเด็กทุกครั้ง

เนื่องจากในเด็กบางครั้งจะร้องไห้ขณะทำฟัน คุณหมอจะต้องทำการทดสอบจนมั่นใจว่าเด็กรู้สึกชาสนิทดีแล้วและการร้องไห้ของเด็กไม่ได้เกิดจากความเจ็บปวด ก่อนที่จะเริ่มต้นทำการถอนฟันเด็กทุกครั้ง

5. ทันตแพทย์เด็กจะทำการแยกเหงือก เพื่อให้ฟันหลวมขึ้น

หลังจากทำการแยกเหงือกเสร็จแล้ว ทันตแพทย์เด็กจะใช้คีมถอนฟันนำฟันออกมา จากนั้นจะทำการกดผ้าก๊อซเพื่อห้ามเลือด บางกรณีอาจมีการใส่ยาห้ามเลือดหรือมีการเย็บแผลเพื่อช่วยให้เลือดหยุดไหลเร็วขึ้น

ข้อควรปฏิบัติหลังการถอนฟันน้ำนม มีอะไรบ้าง?

ภายหลังจากการถอนฟันเด็กแล้ว คุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครองควรเฝ้าระวังดูแลเด็กๆ ซึ่งมีคำแนะนำภายหลังการถอนฟันน้ำนม ดังต่อไปนี้

1. ภายหลังจากการถอนฟันเด็ก ให้กัดผ้าก๊อซไว้ประมาณ 30 นาที

หรือจนกว่าเลือดจะหยุดไหล โดยคุณพ่อคุณแม่จะต้องพยายามกระตุ้นให้เด็กกลืนน้ำลายหรือเลือดเข้าไป เนื่องจากถ้าอมน้ำลายไว้ หรือบ้วนน้ำลายทิ้งจะทำให้เลือดหยุดช้าลง

2. กรณีที่ครบ 30 นาทีแล้ว ยังมีเลือดออกมาจากปากแผลอยู่

ให้คุณพ่อคุณแม่ผู้ปกครองล้างมือให้สะอาด แล้วเปลี่ยนผ้าก๊อซชิ้นใหม่ให้เด็กกัดต่ออีกประมาณ 15 นาที หรือจนกว่าเลือดจะหยุดไหล รวมถึงพยายามกระตุ้นให้เด็กกลืนน้ำลายและไม่ดูดแผลเล่น

3. ให้เด็กทานยาแก้ปวด หรือยาแก้อักเสบตามที่ทันตแพทย์สั่ง

โดยยาแก้ปวดสามารถทานได้ตั้งแต่ยังไม่หมดฤทธิ์ยาชา เพราะจะช่วยให้เด็กๆไม่มีอาการเจ็บปวดภายหลังจากที่หายชาแล้ว และสามารถทานซ้ำได้ในระยะเวลาประมาณ 4-6 ชั่วโมง ส่วนยาแก้อักเสบจะต้องทานให้ครบตามที่ทันตแพทย์สั่งเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการดื้อยาค่ะ

4. ระมัดระวังการรับประทานอาหาร

โดยสามารถทานอาหารอ่อนได้ภายหลังจากที่เลือดหยุดไหลแล้ว และควรหลีกเลี่ยงอาหารแข็ง อาหารที่มีรสจัด รวมถึงอาหารที่มีลักษณะเหนียวติดฟัน

5. ยาชาจะมีฤทธิ์อยู่ประมาณ 1-2 ชั่วโมง

ในช่วงเวลาดังกล่าว เด็กจะมีความรู้สึกชาหรือเด็กบางคนจะรู้สึกรำคาญจากอาการชา ผู้ปกครองต้องคอยระมัดระวังไม่ให้เด็กกัดหรือหยิกบริเวณที่ชา ทั้งส่วนของริมฝีปาก ลิ้น และแก้ม รวมถึงไม่ดูดเนื้อเยื่อกระพุ้งแก้มเล่นเพราะอาจทำให้เกิดแผลภายหลังจากหมดฤทธิ์ยาชา

6. หลีกเลี่ยงการใช้หลอดดูดและการดูดจุกนม

ภายหลังการถอนฟันเด็กโดยเฉพาะถ้าเป็นการถอนฟันหน้า เนื่องจากหลอดหรือจุกนมอาจไปขูดบริเวณแผลที่ถอนฟัน ทำให้เกิดการระคายเคืองได้

7. สามารถแปรงฟันในคืนนั้นได้

แต่พยายามหลีกเลี่ยงบริเวณแผลถอนฟันประมาณ 1-2 วัน โดยคุณพ่อคุณแม่ควรจะช่วยทำความสะอาดช่องปากน้องให้สะอาด เพื่อช่วยให้การหายของแผลเป็นไปอย่างราบรื่นและไม่มีการติดเชื้ออักเสบ

8. แผลที่เกิดจากการถอนฟันในเด็ก จะเป็นรูโหว่อยู่ประมาณ 1-2 สัปดาห์

ดังนั้นผู้ปกครองควรกระตุ้นให้เด็กบ้วนปากภายหลังรับประทานอาหาร เพื่อไม่ให้เศษอาหารตกลงไปในช่องโหว่ดังกล่าว แต่ไม่ควรใช้สิ่งของปลายแหลม เช่น ไม้จิ้มฟันแคะเศษอาหารที่ติดออก เนื่องจากอาจทำให้แผลมีอาการอักเสบ หรือระคายเคืองได้

ถอนฟันน้ำนม ราคาเท่าไหร่?

สำหรับคำถามเกี่ยวกับ อัตราค่าบริการถอนฟันน้ำนมราคาเท่าไหร่? คุณพ่อคุณแม่ผู้ปกครองสามารถดูราคาถอนฟันน้ำนมในเด็กได้จากตารางด้านล่างนี้ค่ะ และสำหรับค่าบริการทางทันตกรรมเด็กด้านอื่นๆ สามารถกดดูได้จากลิ้งค์หรือ ปุ่มด้านล่างตารางนี้นะคะ ขอบพระคุณมากค่ะ

บริการทันตกรรมเด็ก	ค่าบริการ (บาท)
ถอนฟันน้ำนม ราคา	800-1,200 บาท / ซี่

บทสรุปการถอนฟันน้ำนมในเด็ก

การถอนฟันน้ำนมในเด็กเป็นการรักษาขั้นสุดท้ายที่ทันตแพทย์เด็กจะพิจารณา โดยมักเกิดในกรณีที่ฟันน้ำนมมีการผุมากจนไม่สามารถเก็บไว้ได้หรือมีฟันแท้ขึ้นผิดตำแหน่ง ก่อนการรักษา จำเป็นต้องมีการเตรียมความพร้อมทั้งด้านร่างกายและจิตใจของทั้งเด็กและผู้ปกครอง รวมถึงการตรวจสุขภาพและปรับพฤติกรรม หลังการรักษา ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของทันตแพทย์เด็กอย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนและส่งเสริมให้แผลหายได้เร็วขึ้น

คำถามที่พบบ่อย: ถอนฟันน้ำนมในเด็ก

บทความถอนฟันน้ำนมโดย

ผศ.ทพญ. อาวีพรรณ โกวิทย์สมบูรณ์

ทันตแพทย์เด็กประจำคลินิกทันตกรรม SmileDC

2559 ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ (ทันตกรรมเด็ก)
2552 วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (ทันตกรรมเด็ก) มหาวิทยาลัยมหิดล
2548 ทันตแพทยศาสตรบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

แชร์บทความนี้

เพราะการแบ่งปันคือความห่วงใยที่เรามีให้กัน…(เลือกแชร์บทความให้เพื่อนได้โดยกดปุ่มด้านล่างนี้เลยค่ะ)

แผนที่

คลินิกของเรา ตั้งอยู่ในโครงการดิไอเฟล บนถนนคู่ขนานกาญจนาภิเษก ฝั่งตรงข้ามวัดลาดบัวขาว ใกล้กับสุเหร่าซีรอ (ซอยมิสทีน รามคำแหง) นะคะ

เวลาทำการ

จันทร์-เสาร์	10:00 – 19:00 น.
อาทิตย์	10:00 – 12:00 น.

สอบถามหรือนัดหมายถอนฟันน้ำนม

ในกรณีที่คุณลูกค้ามีคำถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับการถอนฟันน้ำนมให้น้อง สามารถติดต่อสอบถามหรือทำนัดหมายได้ทางช่องทางดังต่อไปนี้ค่ะ

บทความที่่น่าสนใจ